Dr. Guido van de Luitgaarden
Bijdrage: Voorzitter en host

Guido van de Luitgaarden is opgeleid als sociaal-pedagogisch hulpverlener en werkte in die hoedanigheid onder meer in het sociaal-cultureel werk. Hij was gedurende 16 jaar als senior onderzoeker en docent werkzaam bij Zuyd Hogeschool, lectoraat Sociale Integratie. Guido promoveerde aan de University of Salford (VK) op een proefschrift over oordeels- en besluitvorming bij vermoedens van kindermishandeling. Sinds 2006 is hij verbonden aan het Euregionaal Congresburo en het Centrum voor Educatie en Supervisie. Daarnaast is hij echtgenoot en (pleeg)vader.

Dr. Anneke Vinke
Bijdrage: Pedagogische permanentie

Anneke Vinke heeft orthopedagogiek gestudeerd in Nijmegen, met als specialisatie opvoedings-en gedragsproblemen bij jonge kinderen. Zij is gepromoveerd op een proefschrift over adoptie. Naast heel veel andere werkzaamheden, werkt Anneke in haar eigen praktijk, coördineert de opleiding sensorimotor psychotherapie en is free-lance docent bij de RINO-groep.  

Anneke Vinke zal in deze inleidende presentatie recente wetenschappelijke inzichten uit gehechtheidsonderzoek koppelen aan de dagelijkse opvoedingspraktijk in adoptie- en pleeggezinnen en gezinshuizen. Juist daar waar om uiteenlopende redenen een kind niet kan of mag opgroeien in het gezin waar het geboren is, is het wezenlijk dat er een ander permanent gezin voor dat kind gevonden wordt. Een plek waar het zich thuis mag voelen, in verbinding met het gezin waar het geboren is.

Pedagogische permanentie verwijst naar de continuïteit en stabiliteit in de opvoedingssituatie van een kind. Het concept benadrukt het belang van een duurzame, veilige en vertrouwde omgeving waarin een kind kan opgroeien. Dit is cruciaal voor de ontwikkeling van gehechtheid en het emotionele welzijn van het kind, diens mentale en fysieke gezondheid. Pedagogische permanentie streeft naar het minimaliseren van verplaatsingen en instabiliteit in de opvoeding, vooral in situaties van adoptie en pleegzorg. Door een consistente en langdurige opvoedingssituatie te waarborgen, kunnen kinderen zich optimaal ontwikkelen, vertrouwen opbouwen en gezonde relaties aangaan. Dit is wezenlijk voor zowel algehele psychologisch welbevinden, maar ook voor latere relaties en fysieke gezondheid. Anneke zal aan de hand van casuïstiek praktijkgerichte handvatten bieden voor professionals die werken met deze doelgroep.

Mr. Mariska Kramer
Bijdrage: De stem van het kind

Mariska studeerde rechten aan de Vrije Universiteit, Amsterdam, hoofdrichtingen  privaat, constitutioneel recht en bestuursrecht. Aansluitend volgde zij de opleiding tot advocaat.Vanuit haar praktijkstage bij het bureau voor de kinderrechter aan de Amsterdamse  rechtbank raakte zij geïnteresseerd in de kinderbescherming. Zij studeerde af op een praktijkonderzoek bij de voogdij- en gezinsvoogdij-instelling William Schrikker Stichting. In haar loopbaan als advocaat en als juridisch stafmedewerker bij het Leger des Heils Jeugdbescherming & Reclassering (LJ&R), specialiseerde zij zich geleidelijk steeds meer in de jeugdbescherming. In haar advies- en procespraktijk staat zij   regelmatig pleegouders  bij en adviseert zij pleegzorgaanbieders en gecertificeerde instellingen. Ook in haar nevenfuncties maakt zij zich sterk voor het belang van het (pleeg)kind. Zo is zij onder meer voorzitter (geweest) van diverse klachtencommissies (Bureau Jeugdzorg Flevoland 2005-2013, William Schrikker Groep  2014-2017) was zij enige jaren lid van het bestuur van de stichting Maan, die zich inzet voor de positie van kinderen zonder ouderlijke zorg.

De juridische rechtspositie van adoptie-, pleeg- en gezinshuiskinderen varieert per type zorg en nationale wetgeving. Bij adoptie krijgen kinderen dezelfde rechten als biologische kinderen, terwijl pleegzorg meestal tijdelijk is en de biologische ouders hun ouderlijke rechten behouden. Gezinshuizen bieden langdurige zorg, maar de biologische ouders behouden vaak hun rechten. Pleeg- en gezinshuiskinderen hebben recht op onderwijs, gezondheidszorg, een veilige leefomgeving en inspraak in beslissingen. Maar welke specifieke wetten beschermen de rechten en welzijn van het kind en hoe hiermee om te gaan in de praktijk om de stem van het kind te laten gelden?

José Koster
Bijdrage: Gevoelige gesprekken: communiceren met pleeg- adoptie- en gezinshuiskinderen over biologische ouders

José Koster is ouderschaps- en communicatiedeskundige. Zij doceert, traint en coacht (teams) beroepskrachten en studenten in het onderwijs, welzijn en zorg, in de (onderlinge-) communicatie en de omgang met ouders. Ook publiceerde zij hierover artikelen. José is mede-ontwikkelaar van de vakopleiding ‘Individuele Opvoedopstellingen’ en (Master)trainer van het programma ‘Het Begint Bij Mij’ en de interventies GIZ en M@ZL. Daarnaast is zij werkzaam als geregistreerd supervisor (LVSC) en heeft zij een praktijk voor (relatie) coaching en Individuele gezinsopstellingen in Haarlem. Zij heeft ruime ervaring en kennis over o.a. ouderschap &opvoedondersteuning; -migratie; -LVB; -detentie; en -(jeugd- ) zorg.

Het praten met pleeg-, adoptie- en gezinshuiskinderen over hun biologische ouders is een gevoelig onderwerp dat veel zorgvuldigheid vraagt. Een kind dat opgroeit in een pleeg-, adoptie- of gezinshuis heeft afscheid moeten nemen van iedereen en alles dat bekend vertrouwd was. Het is van groot belang dat kinderen worden geholpen bij het begrijpen van hun eigen verhaal en hun voorgeschiedenis met hun (voor)ouders. Het voeren van gesprekken hierover is echter niet altijd eenvoudig. Er kunnen veel belangen in het spel zijn en, zeker wanneer de biologische ouders niet in staat zijn (geweest) om een veilig en/of gezond opvoedklimaat te bieden, kan het lastig zijn om zorgvuldig en liefdevol over hen te spreken. Ook kan het lastig zijn omdat een pleeg- adoptie- of gezinshuisouder de biologische ouder als bedreigend ervaart voor zichzelf en de eigen plek ten opzichte van het kind. Hoe biedt je een veilige en ondersteunende omgeving waarin eerlijke, leeftijdsgerichte informatie kan worden gegeven en tegelijkertijd kinderen kunnen voelen dat hun biologische ouders volledig worden ingesloten?

Tijdens deze masterclass legt José Koster de focus op kennis over de psychologie van ouderschap en een systemische blik op gezinsdynamieken. Zij zal dit koppelen aan casuïstiek uit de praktijk en gebruik maken van haar eigen ervaringsdeskundigheid als biologisch, stief- en pleegouder. Tijdens deze masterclass biedt zij handreikingen die belangrijk zijn om hulpverleners en leerkrachten beter voor te bereiden op dergelijke gesprekken.